GALERIA GÓRNA
11-30 listopada
DOROTA SAK – CZERWONE MAKI
instalacja
Artystka o swojej wystawie:
„Czerwone maki” to obiekt zrealizowany w 2018 roku. Pierwsze elementy kompozycji powstały w Jaworowie w Karpatach Wschodnich na Ukrainie podczas Międzynarodowego Pleneru Tkaniny Artystycznej. Od kilku lat regularnie spędzam część wakacji na Ukrainie. Realizuję tam projekty artystyczne własne lub ze studentami. Przedmiotem naszych zainteresowań jest ubiór historyczny – ludowy i jego elementy zdobnicze. Analizujemy hafty, symbole, kolory itd. Uczestniczymy w warsztatach tradycyjnych technik dekoracyjnych. Obserwujemy ich wpływ na współczesną modę „ulicy”. Każda rodzina ukraińska posiada odświętne stroje, a ostatnio również codzienne t-shirty haftowane w motywy ludowe. Ubiór stanowi świadectwo przynależności, tożsamości narodowej. Wydarzenia polityczne na Ukrainie, wojna na wschodnich jej terytoriach, śmierć wielu młodych chłopców, spowodowały, że wyszywanki zdominowane zostały motywem czerwonych maków. Do dobrego tonu należy pokazywanie się na oficjalnych wydarzeniach, świętach w sukienkach, bluzkach, rubaszkach pokrytych haftowanymi makami.
I właśnie ten motyw zwrócił szczególnie moją uwagę podczas tegorocznego pobytu. Postanowiłam wykorzystać go tworząc obiekt poświęcony pamięci poległych żołnierzy na wszystkich frontach świata.
Rok 2018 jest szczególnym rokiem. Obchodzimy setną rocznicę zakończenia I wojny światowej i odzyskania niepodległości Państwa Polskiego, okupionego życiem tysięcy ludzkich istnień. I chociaż czerwone maki już podczas wojen napoleońskich były symbolem poległych żołnierzy, to do historii świata przeszły dzięki wierszowi “Wśród Flandrii pól” napisanemu w 1915 roku przez kanadyjskiego lekarza Johna McCrae, służącego w czasie I wojny światowej w charakterze chirurga w szpitalu polowym. W roku 1919 król Jerzy V wydał proklamację nawołującą wszystkich obywateli Wspólnoty Brytyjskiej do oddawania hołdu poległym żołnierzom dwoma minutami ciszy w dniu 11 listopada każdego roku o godz. 11.00. Początkowo święto nazywane było Dniem Zawieszenia Broni, z czasem zmieniono je na Dzień Pamięci (Remembrance Day).
Czerwone maki to również dla nas Polaków szczególny symbol związany ze zwycięską bitwą o Monte Cassino w trakcie II wojny światowej. Słowa pieśni „Czerwone maki na Monte Cassino” napisane przez Feliksa Konarskiego znają wszyscy Polacy. Dzień Pamięci 11 listopada połączono z symbolem kwiatu polnego maku.
Obiekt „Czerwone maki” składa się ze 100 elementów (setna rocznica) w kształcie głowy – czaszki – symbolu śmierci. Głowy wykonane są z włókien lnianych w naturalnym kolorze. Symbolizują związek z naturą – „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” – powiedział Bóg do Adama. Na każdej głowie umieszczony został piękny, czerwony kwiat. To tradycyjny symbol śmierci, pamięci poległych. Dla mnie to również symbol powstania nowego życia, które wyrosło dzięki daninie krwi, ofierze życia jednych pokoleń dla drugich.
Mój wysiłek, czas i zaangażowanie w tworzenie obiektu „Czerwone maki” dedykuję tym, co walczyli o wolność i tej wolności nie doczekali.
Dorota Sak – profesor Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Od 1990 roku pracuje w macierzystej uczelni, gdzie prowadzi Pracownię Kształtowania Formy Ubioru. W 2008 r. uzyskała tytuł doktora habilitowanego w dziedzinie sztuki użytkowe. W latach 1999 – 2002 była członkiem Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego przy Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od 2012 do 2016 roku pełniła funkcję Kierownika Katedry Ubioru w ASP w Łodzi. Organizator i uczestnik międzynarodowych konferencji i projektów artystycznych. W latach 2003 – 2010 tutor w programie Gaude Polonia. Współpracuje z Lwowską Narodową Akademią Sztuki we Lwowie i Akademią Sztuk Pięknych w Wilnie, gdzie prowadziła zajęcia w ramach programu Erasmus+ . Twórczość w zakresie sztuki włókna, projektowania ubioru, malarstwa. Prace prezentuje na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i zagranicą.