Obraz nie Obraz

W swoich „obrazach nie obrazach” Tomasz Domański bada treściowy i kreacyjny potencjał materii. W tym obszarze swojej artystycznej praktyki korzysta on bowiem z niezwykle bogatego i różnorodnego spektrum tworzyw. Poddaje twórczemu recyklingowi substancje i przedmioty, uchodzące za bezwartościowe. W obszarze jego zainteresowań znajdują się więc organiczne odpadki, szczątki, przypadkowo znalezione wytwory natury, zużyte produkty czy artefakty uprzemysłowionego, miejskiego życia. Podnosząc do rangi sztuki materię poślednią, artysta poniekąd uwzniośla to, co banalne, odrzucone i uznane za bezużyteczne.

Rzeźbiarski sposób patrzenia na obraz oraz bezwzględne zawierzenie narracyjnej sile tworzywa sytuuje ten obszar twórczej działalności Domańskiego na styku takich zjawisk artystycznych, jak arte povera (sztuka uboga) oraz malarstwo materii.  Podobnie bowiem, jak w przypadku obu tych nurtów, w „obrazach nie obrazach” to właśnie materiał jest właściwym nośnikiem treści – samoistnym medium, które już w samej swojej symbolice lub skojarzeniowym uwikłaniu kształtuje specyfikę przekazu.

Włączanie pozornie bezwartościowej materii w artystyczny kontekst nosi w sobie pierwiastek jej rytualnego przywracania do życia. U podstaw tej twórczej praktyki leży afirmatywna postawa Domańskiego wobec kategorii czasu pojmowanego w sposób cykliczny. Odnosi się on w ten sposób do kolistego rytmu natury z jej naprzemiennymi cyklami narodzin i śmierci. Chociaż więc twórca wypowiada się z pozycji mimowolnego przedstawiciela antropocentrycznej cywilizacji, za pośrednictwem swojej sztuki stara się on odtworzyć stan duchowej harmonii i pełni, na który pozwala kontakt z przyrodą, a który w naszej stechnicyzowanej i zindustrializowanej epoce jest niezwykle utrudniony. Dodatkowo, eksplorując symboliczno-magiczną wymowę wykorzystywanych przez siebie surowców i przedmiotów, Domański niejako nakłada na siebie rolę mistyka rytualnie integrującego ze sobą odległe od siebie uniwersum pragmatycznej i szybkiej współczesności oraz uduchowiony świat natury.

Katarzyna Zahorska

Wystawie towarzyszy album. Publikacja jest retrospektywą działań artystycznych Domańskiego w latach 1983 – 2023 i są realizowane do dziś. Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Współwydawca: Galeria Miejska we Wrocławiu.
Partnerzy: Galeria Miejska we Wrocławiu / MOSART – Miejski Ośrodek Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim / Ziębickie Centrum Kultury – Galeria Evangelik / Akademia Sztuk Pięknych – Galeria NEON we Wrocławiu / Wałbrzyska Galeria Sztuki BWA / Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach / Biuro Wystaw Artystycznych w Rzeszowie.

TOMASZ DOMAŃSKI

Tomasz Domański urodził się w 1962 roku w Giżycku. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, w 1993 uzyskał dyplom z rzeźby. W 2003 roku obronił doktorat, którego tematem była rzeźba efemeryczna jako monument relatywny. Jest autorem rzeźb, instalacji, obiektów, performansów, rysunków i fotografii. Pracuje przeważnie z naturalnymi materiałami: wodą, lodem, ogniem, drewnem, słomą, popiołem, metalem, wykorzystując właściwe im procesy. Tworzy filmy i animacje jako integralne elementy wielu realizacji.

W latach 1995–1996 studiował na Banaras Hindu University w Waranasi. Pięciokrotny stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wielu fundacji i instytucji, m.in. dwukrotnie Pollock-Krasner z Nowego Jorku, Laurenz Foundation z Bazylei, dwukrotnie Montag Stiftung z Bonn, CEC ArtsLink z Nowego Jorku, dwukrotnie UNESCO-Aschberg z Paryża, KulturKontakt z Wiednia, Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej z Berlina, Adolpha i Esthery Gottliebów z Nowego Jorku. W 1997 roku nominowany do Paszportu „Polityki”. W tym samym roku reprezentował Polskę na IX Triennale Sztuki w New Delhi. Prace w kolekcjach Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, Muzeum Narodowego, Muzeum Współczesnego we Wrocławiu oraz Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku.